Odmrażanie postępowań sądowych

Obecnie sądy działają w zasadzie wyłącznie w sprawach pilnych, a terminy procesowe i sądowe zostały zawieszone lub też nie otrzymały biegu.

Taki stan zmienić ma ustawa z dnia 30 kwietnia 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, która jest na etapie oczekiwania na podpis Prezydenta.

Ponowny bieg terminów

Ten akt prawny przede wszystkim uchyla art. 15zzr i art. 15zzs ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, 567, 568 i 695), które przewidywały wstrzymanie rozpoczęcia i zawieszenie biegu terminów prawa administracyjnego oraz terminów sądowych i procesowych w innych postępowaniach.

Oznacza to, po pierwsze, że sądy nie muszą już wstrzymywać się z wydawaniem orzeczeń związanych z rozpoczęciem biegu terminu, po drugie zaś pełnomocnicy oraz strony postępowania nie mogą pozostawać bierni pomimo trwającego nadal stanu epidemii.

Terminy, które obecnie zostały zawieszone lub też nie otrzymały biegu nie rozpoczną biec od razu, tj. w dniu wejścia w życie ustawy, ale dopiero 7 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

A zatem w przypadku terminu do złożenia apelacji od wyroku termin 14 dni będzie liczony dopiero po upływie 7 dni od dnia wejścia w życie omawianej ustawy.

Rozprawa cywilna jako wideokonferencja

Dość istotną zmianą ma być możliwość przeprowadzenia rozprawy lub posiedzenie jawnego w sprawach cywilnych przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie ich na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku, w przypadku gdy istnieje nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w nich uczestniczących.

W sytuacji gdy nie ma takiej możliwości, a przeprowadzenie wymaganych przez ustawę rozprawy lub posiedzenia jawnego mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w nich uczestniczących przewodniczący może skierować sprawę na posiedzenie niejawne, jeżeli uzna rozpoznanie sprawy za konieczne. Jednakże warunkiem jest aby żadna ze stron nie sprzeciwiła się przeprowadzeniu posiedzenia niejawnego w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia ich o skierowaniu sprawy na posiedzenie niejawne.

Wyroki na posiedzeniach niejawnych

Omawiana ustawa daje więcej możliwości przeprowadzania posiedzeń niejawnych, tzn takich bez udziału stron.

W przypadku bowiem gdy postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone w całości, sąd może zamknąć rozprawę i wydać orzeczenie na posiedzeniu niejawnym po uprzednim odebraniu od stron lub uczestników postępowania stanowisk na piśmie.

Podobnie w przypadku rozpoznania apelacji wniesionych przed dniem 7 listopada 2019 r., o ile sąd nie uzna za konieczne przeprowadzenia rozprawy, jak również gdy strona wnosiła o jej przeprowadzenie lub o przeprowadzenie niepodlegającego pominięciu dowodu z zeznań świadków lub przesłuchania stron.

Nie tylko w czasie stanu epidemii

Co istotne powyższe przepisy dotyczące procedury cywilnej mają obowiązywać także w ciągu roku od odwołania ostatniego stanu – zagrożenia epidemicznego albo epidemii.

Nadal tradycyjny sposób korespondencji

Pierwotny projekt omawianej ustawy przewidywał również możliwość wnoszenia pism do sądu przy użyciu platformy ePUAP, zaś sądy mogły w poszczególnych przypadkach dokonywać doręczeń pism stronom za pośrednictwem platformy ePUAP, za pośrednictwem portalu informacyjnego sądów powszechnych lub też na adres poczty elektronicznej. W obecnym brzmieniu projektu ustawy brak jest niniejszych rozwiązań, a zatem nadal przebieg korespondencji z sądami będzie odbywał się w sposób tradycyjny za pośrednictwem Poczty Polskiej.

Omawiana ustawa jest nadal na etapie procesu legislacyjnego, zatem należy pamiętać, iż wyżej przedstawione zaganiania mogą ulec zmianie.

Autor:
Krystian Ćwiertnia
Natalia Ardelli