Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego

W dniu 9 marca 2023 r. podpisana została ustawa o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.

Ustawa ta przewiduje szereg zmian w procedurze cywilnej.

 

Zmiana właściwości sądu okręgowego

Ustawa zmienia wartość przedmiotu sporu określającą właściwość rzeczową sądu okręgowego z 75 000 zł do 100 000 zł.

Spowoduje to, że sprawy o wartości przedmiotu sporu przekraczającej 75 000 zł, ale nie przekraczającej 100 000 zł, które do tej pory rozpoznawane były przez Sąd Okręgowy będą rozpoznawane przez Sąd Rejonowy.

Oczywiście zmiana ta obowiązywać będzie wyłączenie dla spraw wpływających do sądu po dniu wejścia w życie ustawy – w tym wypadku od dnia 1 lipca 2023 r.

 

Odsetki za koszty procesu z urzędu

Nowelizacja ustawy kodeksu postępowania cywilnego wprowadza zobowiązanie sądu do orzekania z urzędu o obowiązku zapłaty odsetek od kosztów procesu. Do tej pory gdy strona nie zgłosiła wniosku o zasądzenie kosztów procesu wraz z odsetkami sąd nie miał obowiązku orzeczenia odsetek.

 

Postępowanie z udziałem konsumentów

Kodeks postępowania cywilnego zyska nowy dział – „Postępowanie z udziałem konsumentów”. Przepisy z tego działu stosowane będą w sprawach o roszczenia konsumenta przeciwko przedsiębiorcy oraz o roszczenia przedsiębiorcy przeciwko konsumentowi, o ile konsument ten jest stroną postępowania.

Jednym z ciekawszych i zarazem prokonsumenckich uregulowań będzie możliwość wystąpienia przez konsumenta z powództwem także wobec przedsiębiorcy, który zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej.

 

Nowe wymogi pisma procesowego

Do ustawy kodeks postępowania cywilnego wprowadza się art. 128 (1) zobowiązujący by pismo wnoszone przez stronę zastępowaną przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej zawierało wyraźnie wyodrębnione oświadczenia, twierdzenia oraz wnioski, w tym wnioski dowodowe. Jeżeli zaś pismo zawiera uzasadnienie, wnioski dowodowe, zgłoszone tylko w tym uzasadnieniu, nie wywołują skutków, jakie ustawa wiąże ze zgłoszeniem ich przez stronę.

 

Ograniczone uzasadnienie wyroku

W postępowaniu uproszczonym uzasadnienie wyroku może ograniczać się do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. W tej chwili ograniczenie to dotyczy spraw, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza tysiąca złotych. Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego podwyższa ten próg do czterech tysięcy.

 

Zarzut potrącenia

Kolejną istotną procesowo zmianą jest nowelizacja treści art. 203 (1) kodeksu postępowania cywilnego, dotyczącego zarzutu potrącenia. Od 1 lipca 2023 r. podstawą zarzutu potrącenia może być tylko wierzytelność:

1) pozwanego z tego samego stosunku prawnego co wierzytelność dochodzona przez powoda, chyba że wierzytelność ta jest niesporna, stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu, orzeczeniem sądu polubownego, ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym, zatwierdzoną przez sąd ugodą zawartą przed mediatorem, lub uprawdopodobniona dokumentem potwierdzającym jej uznanie przez powoda;

2) o zwrot spełnionego świadczenia przysługująca jednemu z dłużników solidarnych wobec pozostałych współdłużników.

 

Właściwość sądu w sprawach kredytów walutowych

Omawiana ustawa wprowadza wyjątek w zakresie właściwości sądu w sprawach kredytów walutowych.

Co do zasady bowiem pozew kierowany jest do sądu właściwego ze względu na siedzibę pozwanego (banku), art. 18 niniejszej ustawy wprowadza wyjątek wskazując, że w okresie 5 lat od dnia wejścia w życie niniejszego przepisu powództwo konsumenta o roszczenie związane z zawarciem umowy kredytu waloryzowanego, denominowanego lub indeksowanego do waluty innej niż waluta polska, w tym o ustalenie istnienia lub nieistnienia wynikającego z niej stosunku prawnego, o ustalenie bezskuteczności postanowień tej umowy lub o zwrot świadczeń związanych z jej zawarciem, wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu powód ma miejsce zamieszkania.

Istotne znaczenie ma to, że jest to właściwość wyłączna – to znaczy, że powód nie może wybrać właściwego innego miejscowego sądu. Co więcej przepis ten obowiązywać ma tylko przez 5 lat od dnia wejścia w życie.

Zmiana ta wchodzi w życie od 15 kwietnia 2023 r., pozostałe wyżej wskazane zmiany wchodzą w życie od 1 lipca 2023 r.

Autor: 

Natalia Ardelli