Co to jest mediacja?

Zasady mediacji:

Wyróżnia się następujące zasady mediacji:

• dobrowolność – strony dobrowolnie wyrażają zgodę na udział w postępowaniu mediacyjnym, a zgoda ta może być cofnięta w kazdej chwili, na każdym etapie postępowania mediacyjnego; w przypadku mediacji w toku postępowania sądowego, sąd nie ma wiedzy, która ze stron wycofała zgodę na mediacje,
• bezstronność – mediator jest osobą bezstronną, mediatorem nie moze być osoba w jakikolwiek sposób związana z którąś ze stron postępowania, zainteresowana w określonym rozwiązaniem sporu, a strony mediacji mają równe prawa i powinny być traktowane jednakowo,
• poufność- przebieg postępowania mediacyjnego objęty jest tajemnicą, żądna ze stron w toku dalszego postępowania nie może powoływać się na informacje uzyskane w toku mediacji, równiez mediator ma obowiązek zachować w tajemnicy wszelkie okoliczności, o których dowiedział się w jej toku, np. nie może być przesłuchany na okoliczność przebiegu mediacji,
• neutralność – mediator nie może narzucać stronom własnych propozycji rozwiązania sporu, bowiem w toku mediacji porozumienie jest wypracowywane przez same strony; nie oznacza to jednak, że mediator po wysłuchaniu stron nie może im zaproponować określonego sposobu rozwiazania sporu.

Cel mediacji:

Celem mediacji jest wypracowanie rozwiązania satysfakcjonującego strony konfliktu, a nie ustalenie, kto ma rację w sporze.

Mediacja służy załagodzeniu lub wygaszeniu konfliktu istniejącego między stronami, co jest tym łatwiejsze do osiągnięcia, że osoby dotychczas pozostające w konflikcie są równouprawnionymi partnerami w rozmowie, w poszukiwaniu rozwiązania dzielącego ich sporu.

Mediacje odgrywają zasadnicze znaczenie w sprawach, w których istotny jest czynnik emocjonalny, a zatem przede wszystkim w sprawach rodzinnych i rozwodowych. Pozwalają bowiem zwaśnionym małżonkom / rodzicom dzieci na podjęcie pierwszych rzeczowych rozmów i przedstawienie stanowisk.

W sprawach karnych mediacja ma na celu naprawienie wyrządzonych przestępstwem szkód materialnych i moralnych, pozwala pokrzywdzonemu na wyrażenie jego uczuć, oczekiwań i potrzeb. Sprawcy pozwala przejąć odpowiedzialność za skutki przestępstwa oraz podjąć związane z nią działania, daje też możliwość spotkania i osobistego przeproszenia pokrzywdzonego. Sprzyja trwałemu zakończeniu konfliktu lub jego załagodzeniu.

Zalety mediacji:

• wpływ na wybór mediatora ( storny mogą wskazać kandydata, nie zgodzić się na mediatora zaproponowanego przez drugą stronę lub sąd), natomaist strony nie mają wpływu na wybór sedziego rozpoznajacego sprawę,
• niski poziom sformalizowania mediacji, mediacja bardziej przypomina spotkanie aniżeli rozprawę sądową, to pozwala stronom zaoszczędzić wiele stresu i emocji,
• rozpoznanie sprawy w toku mediacji zazwyczaj jest szybsze, sprawniejsze, termin spotkania jest uzgadaniany przez mediatora i strony, natmaist postępowania sądowe trwają długo, czas oczekiwania to nawet kilka miesięcy, zazwyczaj strony nie mają wpływu na termin rozprawy,
• Strony mają realny wpływ na wynik rozstrzygnięcia i nie są uzależnione od rozstrzygniecia sądu; strony ugodę zawierają wspólnie, dzięki czemu każdy podmiot może wynegocjować korzystane dla siebie postanowienia; w postępowaniu sądowym ostateczna decyzja należy do sądu, który zazwyczaj wydaje rozstrzygnięcie przychylne jednej stronie,
• wpływ na ostatecznym wynik załątwienia sprawy,
• zwiększa gwarancję usunięcia na trwałe konfliktu, do jakiego doszło pomiędzy stronami, bowiem kończy się porozumieniem, zazwyczaj conajmniej w częsci satysfkacjonującym każdą ze stron, a nie przyznaiem racji tylko jednej stronie,
• zapewnia równorzędną pozycję dla wszystkich stron konfliktu lub sporu,
• zapewnia wyższą skuteczność realizowania porozumień, bowiem strony, które same je wypracowały, czują się także odpowiedzialne za ich wykonanie,
• przyczynia się do zmniejszenia kosztów związanych z postępowaniem sądowym, bowiem przy zawarciu ugody sąd zwraca część wpisu sądowego, koszty zastępstwa adwokackiego zazwyczaj się znoszą, nie ma potrzeby ponoszenia kosztów np. opinii biegłych sądowych, tłumaczeń,
• realizuje konstytucyjną zasadę dostępu do wymiaru sprawiedliwości, zwaną potocznie prawem do sądu, w praktyce zaś rozumianą nie tylko jako zapewnienie szybkich i niedrogich procedur sądowych, ale także alternatywnych pozasądowych procedur rozwiązywania sporów.

Wady mediacji:

• ryzyko, iż strony nie dojdą  do porozumienia, co może prowadzić do przedłużonenia rozstrzygniecia sprawy,
• niska formalizacja wymagań stawianym mediatorom i brak specjalizacji, co może prowadzić do tego, iż mediacje mogą być prowadzone przez osoby nieprzygotowane do tego praktycznie; można to wyeliminować poprzez wyszukiwanie i wskazanie mediatora praktykujacego w określonych dziedzinach prawa,
• konieczność poniesienai kosztów mediacji, w tym niezakończonej zawarciem ugody, jako dodatkowe koszty procesu.

Koszty mediacji – ile kosztuje mediacja?

Ile kosztuje mediacja? Koszty mediacji zależne są od rodzaju sprawy podlegajacej rozpozaniu, jak i formie mediacji – czy ma ona charakterm mediacji w toku postępowania sądowego czy mediacji przedsądowej.

Mediacje pozasądowe

W sprawach pozasądowych koszty mediacji wynikają z cenników poszczególnych ośrodków i określone są w umowie o mediację, jaką strony zawierają z mediatorem (lub ośrodkiem).

Mediacje sądowe cywilne, rodzinne, w tym rozwodowe i gospodarcze

W sprawach cywilnych koszty mediacji toczącej się na skutek skierowania przez sąd określone są w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 2016r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym (Dz. U. 2016. 921).

W sprawach o prawa majątkowe wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 150 złotych i nie więcej niż 2000 złotych za całość postępowania mediacyjnego.

W sprawach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić oraz w sprawach o prawa niemajątkowe ( np.  w sprawach rodzinnych, rozwodowych) wynagrodzenie mediatora za prowadzenie postępowania mediacyjnego wynosi za pierwsze posiedzenie 150 złotych, a za każde kolejne – 100 złotych, łącznie nie więcej niż 450 złotych.

Mediacje karne

Koszty mediacji karnej i z nieletnim sprawcą czynu karalnego pokrywa w całości Skarb Państwa. Natomiast jeśli strony same zgłosiły się do mediatora (bez skierowania sądu, prokuratora lub policji), to one pokrywają koszty mediacji. W takim przypadku wysokość wynagrodzenia za mediację jest ustalana przez strony i mediatora przed rozpoczęciem mediacji.

Mediacje w sprawach rodzinnych / mediacje rozwodowe – sprawa o rozwód

Mediacje w sprawach rodzinny – czemu służą?

Zakończenie małżeństwa lub relacji partnerskiej zawsze będzie sie wiązało z wielkimi emocjami,  uczucie miłości i zaufania, bardzo często przeradza się w rozgoryczenie i rozczarowanie. Rozstanie pociągać może różnego rodzaju konsekwencje, nie tylko zerwanie realcji małżeńskiej / partnerskiej, ale równiez problemy w realcjach rodzicielskich w zakresie uregulowania miejsca pobytu dzieci, władzy rodzicielskiej, kontaktów czy alimentów. Nadto często pojawiaja sie problemy natury finansowej, np. dotyczące mieszkania, podziału majatku, rozliczenia konkubinatu.

Spory  w toku spraw rozwodowych, zwłaszcza jeśli mamy do czynienia z rozwodami małżonków mających wspólne małoletnie dzieci, są zazwyczaj wielowątkowe i skomplikowane, ale są też bardzo trudne emocjonalnie. Często spory te udaje się zażegnać, ale w pewnych przypadkach konflikt się zaognia.

Mediacje rozwodowe / mediacje rodzinne wspierają małżonków / partnerów w przejściu przez tę trudną sytuację, są one  szansą zarówno dla małżonków partnerów, jak i ich najbliższych. Mediacje dają szansę na płynne i bezkonfliktowe przeobrażenie relacji małżeńskiej /  partnerskiej w relacje rodzicielskie i umożliwiają opracowanie korzystnego dla wszystkich planu wychowawczego. Mediacje rozwodowe pomagają wyeliminować konflikty również na poziomie rodzic – dzieckor.

Sąd okręgowy- sprawa o rozwód i separację a mediacje

Obowiazkowa mediacja przed rozwodem / w trakcie sprawy o rozwód –  czy jednak mediacja jest dobrowolna?

Mediacje w sprawie o rozwód lub separację  / medjacja w sprawach rodzinnych są porządanym rozwiązaniem. Jednak sąd okręgowy rozpoznający sprawę o rowód nie może zmusić stron do udziału w mediacjach. Często zdarza sie jednak, że sąd kieruje strony do mediacji mimo ich sprzeciwu. Czy może to zrobić? Oczywiście sąd nie może przymusić stron do udziału w mediacji, bo mediacja jest dobrowolna. Jednak udział strony w spotkaniu informacyjnym u mediatora jest obowiązkowy. Wówczas strona, po wysłuchaniu podstawowych informacji na temat mediacji podjemuje ostateczną decyzję co do tego czy wyrazić zgodę na mediację czy nie.

Jako adwokat specjalizujący się w sprawach rodzinnych, w tym o rozwód i separację, a jednocześnie jako mediator, z pełnym przekonaniem wskazuję, iż  spotkanie informacjyjne, wielokrotnie skłoniło storony do podjęcia mediacji. Oczywiście nie zawsze mediacje kończą się wypracowaniem ugody,  aczkolwiek często pozwalają na zbliżenie się stanowisk stron.

Co jeśli strony dojdą do porozumienia przed mediatorem? Ugoda mediacyjna.

Ugoda zawarta przed mediatorem podlega zatwierdzeniu przez sąd. Standardowo Sąd wydaje postanowienie zatwierdzające treść ugody i umarza postępowanie w sprawie.

Jednak w pewnego rodzju sprawach np. mediacje w sprawach rodzinnych, w tym w sprawie o rozwód nie polegają na zawarciu ugody mediacyjnej i zatwierdzeniu jej przez sąd, a na wypracowaniu treści ugody zawartej przed sądem lub znajdzie odzwierciedlenie w wyroku orzekającym rozwód.

Wniosek o przeprowadzenie mediacji – skierowanie stron do mediacji

Kto powinien wystapić z wnioskiem o przeprowadzenie mediacji? Z wnioskiem może wystapić każda ze stron sporu, a w sprawach sadowych sam Sąd może skierować strony do mediacji, albo co najmniej na pierwsze informacyjne spotkanie mediacyjne.

Kiedy złożyć wniosek o mediację? Można przed zainicjowaniem postępowania (mediacja przedsądowa), albo w toku sprawy sądowej. W toku sprawy sądowej wniosek o mediację można złożyć na każdym etapie. Jednak, zasaadniczo im szybciej, tym lepiej, bowiem wniosek złożny na początkowym etapie może przyspieszyć załatownienie sprawy, wyeliminuje koszty postępowania np. biegłych z OZSS.

Ile kosztuje mediacja rozwodowa / w sprawach rodzinnych?

Jak wskazano jest to zależne od etapu mediacji – jeśli przed zainicjowaniem sprawy sądowej, koszty ustalane są bezpośrednio z wybranym przez strony mediatorem / ośrodkiem mediacji, jesli w toku sprawy sądowej , koszty określone są w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 2016r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym (Dz. U. 2016. 921). Zgodnie z treścią rozporzadzenia w sprawach rodzinnych, w tym rozwodowych wynagrodzenie mediatora za prowadzenie postępowania mediacyjnego wynosi za pierwsze posiedzenie 150 złotych, a za każde kolejne – 100 złotych, łącznie nie więcej niż 450 złotych.

Gdzie szkuać mediatora? 

Listy stałych mediatorów prowadzone są przy Sądach Okręgowych lub przy  innych ośrodkach mediacji np. przy Okręgowej Radzie Adwokackiej. Zazwyczja z ww. list wynikają specjalizacje danych mediatorów np. dot. spraw rodzinnych, cywilnych, gospdoarczych czy mediacji rówieśniczych.