Co grozi za przywłaszczenie mienia? Jak udowodnić przywłaszczenie? Art. 284 k.k. a pomoc adwokata.

Przywłaszczenie mienia w rozumieniu art. 284 k.k

Przywłaszczenie zostało uregulowane w art. 284 Kodeksu karnego i jest czynnością naruszającą własność czy też prawa rzeczowe do rzeczy. Polega na postąpieniu z rzeczą tak jak właściciel, a z prawem majątkowym tak jak uprawniony. Jednocześnie przy przywłaszczeniu nie będzie zaboru rzeczy, a jedynie włączenie posiadanej już rzeczy lub prawa majątkowego do własnego majątku.

Czyli przywłaszczenie będzie potraktowaniem cudzego mienia za swoją własność?

Przywłaszczenie mienia ma miejsce, kiedy postąpimy z nieswoją rzeczą jak ze swoją. Ważne jest jednak, aby wcześniej ktoś sprawcy tą rzecz lub żeby mienie czasowo powierzył – pierwotne legalne posiadanie mienia.

Jak wskazuje literatura w tym zakresie „Przestępne przywłaszczenie cudzej rzeczy ruchomej musi być poprzedzone powierzeniem jej przez pokrzywdzonego, czyli oddaniem w tymczasowe władanie sprawcy z zastrzeżeniem, że nie staje się on jej właścicielem lub wyłącznym dysponentem z pominięciem uprawnionego, lecz staje się jedynie jej depozytariuszem, mającym szersze lub węższe uprawnienia np. do korzystania z rzeczy lub czerpania z niej pożytków.” (tak P. Zakrzewski [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. J. Majewski, Warszawa 2024, art. 284 k.k.)

Przykładem czynności wskazującej na przywłaszczenie czyjejś rzeczy ruchomej w rozumieniu art 284 k.k. będzie odmowa oddania rzeczy, zmiana wyglądu rzeczy, zaprzeczenie, że rzecz się posiada, podpisanie rzeczy swoim imieniem, oznaczenie znakiem, zbycie rzeczy, czerpaniu z niej korzyści.

Jak udowodnić przywłaszczenie mienia? Prawo karne a przestępstwo przywłaszczenia.

Przywłaszczenie musi zostać zamanifestowane na zewnątrz, a zatem musi istnieć zamiar po stronie sprawcy. Dla udowodnienia, że sprawca popełnia opisywany czyn zabroniony, należy udowodnić, że sprawca traktuje rzecz lub majątkowe prawo tak, jakby był jej właścicielem. Uzewnętrznienie czynności ma wskazywać, że sprawca na wolę zerwania więzi łączące jego właściciela z daną rzeczą.

Uwaga, kiedy przywłaszczenie a kiedy kradzież?

Kara za przywłaszczenie mienia.

Przywłaszczenie mienia lub sprzeniewierzenie – 284 k.k.

Przestępstwa z art. 284 §1 k.k. dotyczy tylko rzeczy, które przypadkowo znalazły się w posiadaniu sprawcy.

Z kolei, istotą sprzeniewierzenia mienia (zachowania stypizowanego w art. 284 §2 k.k.) jest definitywne oddzielenie uprawnionego od stanowiącej jego własność rzeczy i potraktowanie rzeczy jako własnej. Popełnienie tego przestępstwa dotyczy tylko sprzeniewierzenia, przywłaszczenia rzeczy ruchomych.

Sprzeniewierzenie – co grozi za przywłaszczenie mienia? konsekwencje prawne.

Typem kwalifikowanym przestępstwa przywłaszczenia mienia jest sprzeniewierzenie

Sprawcą czynu stypizowanego na podstawie art. 284 § 2 k.k. może być tylko ten, komu osoba uprawniona powierzyła określoną rzecz ruchomą.

Przywłaszczenie rzeczy znalezionej – wypadek mniejszej wagi

W przypadku mniejszej wagi lub przywłaszczenia rzeczy znalezionej, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo podlega karze pozbawienia wolności do roku.

Czyn polegający na przywłaszczeniu rzeczy znalezionej jest również czynem przepołowionym.

Czy coś jeszcze grozi za przywłaszczenie mienia?

Przywłaszczenie mienia znacznej wartości lub dokonane w warunkach szczególnie szkodliwych społecznie może skutkować wyższymi karami, co sąd ocenia indywidualnie.

Oprócz kary sąd może orzec obowiązek naprawienia szkody poprzez zwrot mienia lub zapłatę odszkodowania poszkodowanemu.

Czy przywłaszczenie mienia może być wykroczeniem?

Przywłaszczenie jest czynem przepołowionym. Oznacza to, że to czy zakwalifikujemy czyn jako przestępstwo czy wykroczenie decydowała będzie wartość przywłaszczonej rzeczy. Zgodnie z treścią art. 119 § 1 k.w. „Kto kradnie lub przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą, jeżeli jej wartość nie przekracza 800 złotych, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.”. 

Przy opisywaniu przywłaszczenia można jeszcze wspomnieć o wykroczeniu określonym w treści art. 127 §1 k.w. i polega na samowolnym używaniu cudzej rzeczy ruchomej. Jednak nie będzie to to samo. Samowolne używanie mienia przez osobę sprawcy dotyczy też używania czyjejś rzeczy ruchomej i posługuje się nią, korzystanie z niej w jakikolwiek sposób, zgodnie lub niezgodnie z jej przeznaczeniem. Warunkiem odpowiedzialności na podstawie tego przepisy jest to, aby użycie było samowolne, a więc sprawca nie uzyskał zgody na użycie rzeczy od osoby uprawnionej do dysponowania nią. Jest to podobny czyn do przestępstwa przywłaszczenia.

Przywłaszczenie prawa majątkowego

Przywłaszczenie prawa majątkowego oznacza bezprawne przywłaszczenie sobie prawa, które posiada określoną wartość finansową i należy do innej osoby, np. prawa autorskiego, patentu, znaku towarowego, udziałów w spółce lub praw do wierzytelności. Przywłaszczenie majątkowego prawa różni się od przywłaszczenia mienia fizycznego, ponieważ dotyczy wartości niematerialnych, które mogą przynosić korzyści finansowe właścicielowi.

Przywłaszczenie majątkowego prawa może być trudniejsze do udowodnienia, ponieważ wymaga wykazania, że sprawca działał z zamiarem zawłaszczenia czyjegoś prawa.

Przywłaszczenie mienia i jak udowodnić, że do niego doszło po stronie sprawcy? Jak zgłosić przywłaszczenie mienia?

Przywłaszczenie mienia jest czynem, który sprawia wiele trudności w zakresie wykazania jego popełnienia. Jak udowodnić, że doszło do przywłaszczenia mienia?

Jak zgłosić przywłaszczenie mienia?

Przywłaszczone mienie jak odzyskać?

Jest kilka sposobów podjęcia próby odzyskania przywłaszczonego mienia.

1. Wezwanie do zwrotu mienia
2. Poprzez opisywane zgłoszenie na policji oraz sformułowaniu roszczenia o naprawienie szkody.
3. Poprzez postępowanie cywilne – jeśli sprawa karna nie przynosi rezultatu, możesz złożyć pozew cywilny o wydanie mienia w sądzie.

Pomoc adwokata

W naszej kancelarii o pomoc prawną w zakresie przywłaszczenia mienia w rozumieniu kodeksu karnego mogą zwrócić się zarówno sprawcy przestępstw przeciwko mieniu, którzy mają ponieść konsekwencje prawne swojego postępowania, jak i osoby pokrzywdzone przestępstwem jakim jest przywłaszczenie.

Autor:

Oliwia Babiarz